Тайлбари бэшэг
Һургуулиин шухала зорилго хадаа ургажа ябаа үетэндэ эрдэм болбосоролой үндэһэ һууриие
гүнзэгыгѳѳр ба бата бэхеэр ойлгуулха, тэдэниие практика дээрэ хэрэглэхэ дадалтай ба шадабаритай
болгохо, ажабайдал соо бэеэ олохо хүниие һурган гаргахаар хараалагдана.Һурагшадай түрэлхи хэлэ
үзэлгэ хадаа оршон тойронхи ажабайдалые ойлгоходонь, мүн бэшэшье предмедүүдые үзэхэдэнь ехэ
туһа хүргэдэг. Гадна һурагшадые болбосоруулха, хүмүүжүүлхэ хэрэгтэ туһалха арга боломжотой.
Түрэлхи хэлээр программа Буряад Республикын эрдэм һуралсалай программа үндэһэлэн
зохеогдоһон, гол авторынь Д.Д.Ошоров («Буряад хэлэн болон литературна уншалгаар эхин һургуулиин
программа. 2002 он»). Түрэлхи хэлэ үзэлгэдэ 68 час һуралсалай жэл соо үгтэнэ. Хүнүүдэй харилсаан
нигүүлэсхы нимгэн сэдьхэлһээ, урин дулаан хандалга хүмүүжүүлгэһээ, уран һайханда хамжуулгаһаа,
тэрэнэй тоодо уран зохеолдо хүмүүжүүлгэһээ сүм дулдыдана. Тиимэһээ нигүүлэсхы сэдьхэл, арюун
бодол, зохеохы арга шадал хүмүүжүүлгэдэ уран үгэ гээшэ хүмүүжүүлгын гол зэбсэг болоно.
Үхибүүд бага наһанһаа түрэлхи хэлэнэйнгээ баялигтай, илангаяа уран үгын удха шанартай
танилсажа, бэеэ даагаад уран зохеолнуудые саг үргэлжэ уншаха дадалтай болоно. Уран зохеолнууд
һурагшадта мэдэсэ үгэхэһѳѳ гадна, тэдэниие уран зохеолнуудай образуудай нүлѳѳ доро һайн һайхан
абари зан, түрэл арадтаа, түрэлхи хэлэндээ унтаршагүй дурлал хүмүүжүүлхэ еһотой. Дээдэ хэмжээнэй
уран зохеолнуудые уншажа, сэдьхэлээрээ мэдэржэ, буряад арадайнгаа, элинсэг хулинсагайнгаа
еһонуудые, заншалнуудые, сэсэн һургаалнуудые гүнзэгыгѳѳр ойлгожо, бодожо үзэжэ, оршон тойронхи
байдалда бэеэ абажа, ерээдүй аха наһанайнгаа ажабайдалда хэрэглэжэ һургаха болоно. Гэхэтэй хамта,
уран зохеолой бэедээ абадаг аргагүй ехэ ухаан сэдьхэлэй арга шадал эрхим уншагша ашаглажа шадаха.
Энэ ушарһаа уламжалан эхин һургуулиин гол зорилгонуудай нэгэн гэхэдэ, уран зохеолнуудые дүүрэн
хадуун абаха, сэдьхэлээрээ уншаха уншагшые хүмүүжүүлгэ болоно.
Эхин һургуулиин урда заншалта еһоороо бага наһанай һурагшадые уншуулжа һургаха гэһэн
зорилго хараалагдаһаар. Һайнаар уншажа һуралга хадаа һурагшадай саашадаа урган хүгжэхэ замда тон
ехэ удха шанартай. Тиимэһээ литературна уншалгын хэшээлнүүдтэ бага наһанай һурагшадые эрхим
уншалгада һургахаһаа гадна, уран зохеол сэдьхэл зүрхѳѳрѳѳ ойлгожо һургаха зорилго багшын урда
табина.
Литературна уншалгын зорилгонууд.
Мүнѳѳ үедэ тайлбарилан уншалгаһаа литературна уншалгада орожо байһан шэнэ хараа
бодолнуудай дэлгэржэ байһан үедэ уншалгада һургалгын ябасые хоер шэглэлтэйгээр ябуулагдана:
1. уншалгада һургалга (уншалгын дадал бүрилдүүлгэ болон нарижуулга, уран зохеолой текст
хадуун абалга, бэеэ даагаад уншаха дадал бүрилдүүлгэ);
2. hурагшадта литературна мэдэсэ үгэжэ, бага наһанай һурагшадай литературна һуралсал болон
литературна хүгжэлтэ хангаха.
Литературна уншалгын хэшээлнүүдтэ бага наһанай һурагшадай хэлэлгын дадал бүрилдүүлгэдэ
гол анхаралаа хандуулха, тэдэнэй шухалань — уншалгын ажаябуулгын үедэ уншалгын дадал хүгжѳѳлгэ
болоно. Эндэһээ уламжалан литературна уншалгын гол зорилгонь – уран һайхан үгын хүсѳѳр һурагшын
хүгжэлтэдэ нүлѳѳлхэ, искусствада дурлал түрүүлжэ, уран зохеолой гайхамшагта һайхан орон руу
һурагшые шэглүүлхэ, хүн амитанай оюун дүй дүршэлдэ хамжуулха болоно.
Энэ гол зорилго хэшээл бүхэндэ бэелүүлжэ, удаадахи тодорхой зорилгонуудые шиидхэхэ
шухала:
- уншалгын дүршэл олгожо, хэлэлгын шадабаринуудые бүрилдүүлхэ;
-уран зохеол дүүрэн хадуун абажа, геройнуудтань сэдьхэлээ үбдэхэ, эмоциональнаар хандаха
шадабари хүгжѳѳхэ;
-уран зохеол сэдьхэлээрээ мэдэрхэ, ойлгохо, зохеолой дүрсэ (образ) байгуулһан уран
аргануудые таниха, тухайлан бодомжолхо зохеохы дадалнуудые хүгжѳѳхэ;
-хүүгэдэй поэтическэ дуулан шагналга (поэтический слух), уран һайханда нарин хандалга
(художественный вкус) хүгжѳѳжэ, жэнхэни буряад хэлэлгэ шагнажа һургаха;
- ном уншажа, оршон тойронхи байдалые, байгаалиие мэдэрэн анхаржа һургаха;
- зохеолнуудые гүнзэгыгѳѳр ойлгохо дадал олгохо;
- сэдэбээрээ, жанраараа элдэб зохеолнуудые уншуулжа, һурагшадай мэдэсэл үргэдхэхэ;
- бага наһанай һурагшадта зорюулагдаһан эрхим уран (высокохудожественный) зохеолнуудтай
болон научна-познавательна литературатай танилсуулха;
- зохеолой хэлэн, удха дээрэнь хүдэлжэ, хүмүүнэй үнэ сэнтэй хараа бүрилдүүлхэ
(формирование ценностных ориентиров личности);
- эхин зүйлэй литературоведческэ болон хэлэлгын мэдэсэ бүрилдүүлхэ;

- уран зохеол анализ хэхэ эхин шадабаринуудые бүрилдүүлхэ;
-олоһон мэдэсэнүүдээ, шадабаринуудаа, дадалнуудаа гүнзэгырүүлэн нарижуулжа һургаха.
Литературна уншалгын хэшээлнүүдтэ хүмүүнэй үнэ сэнтэй хараа бүрилдүүлгэ.
Литературна уншалга хадаа хүмүүжүүлгын гүнзэгы удха шанартай. Литературна уншалгын
хэшээлнүүд һанал бодолоо дүүрэнээр, гуримтайгаар хэлэхэ, геройнуудай хэһэн үйлэ хэрэгүүдые, абари
зан, үйлын хүгжэлтые жэшээнүүдээр баримталан, бодомжолхо, согсолхо, уран гоеор хѳѳрэхэ дүршэл
шадабаринуудыень хүгжѳѳнэ.
Түрэл арадайнгаа ажабайдал, түүхэ, заншал, зан абари үзэжэ, уншажа байгаа зохеолнууд дээрэ
үндэһэлэн, Эхэ орондоо дурлал, үнэн сэхэ ябадал, нигүүлэсхы сэдьхэл һэргээн, ниитын еһото эрхэтэн
болон хүмүүжүүлэгдэнэ.
Литературна уншалгын хэшээлнүүдэй удха шанар.
Эхин һургуулиин урда заншалта еһоороо бага наһанай һурагшадые уншуулжа һургаха гэһэн
зорилго табигдана. Гүрэнэй Һуралсалай Шэнэ Стандартын (ФГОС) эрилтээр эдир уншагша зохеолой
гол удхыень ойлгожо, сэдьхэлээ ханангяар уншаха еһотой болоно. Уншаха номой гол удхань дээдэ
хэмжээнэй элдэб жанрай уран зохеолнууд болоно.Уран зохеол уншуулхадаа, багша һурагшадай
анхаралыень татаха, һонирхол түрүүлхэ, эршэ урматайгаар үзэжэ, уншаһан зохеолойнгоо идейнэ удха
болон уран һайханиие ойлгожо абаха, һанал бодолыень залаха гэһэн удха шанартайгаар үнгэргэхэ.
Зохеол шэнжэлхэдээ, һургашадые болоһон үйлэ хэрэгтэ, үйлэдэгшэ нюурнуудта ѳѳрын хандалга,
сэгнэлтэ хүүлэжэ һургаха. Тус Ажалай программа һурагшадые алиш талаһаан хүгжѳѳн һургахые (УУД)
хараална.
Литературна уншалгын хэшээлнүүдтэ уран үгэдэ һурагшадай анхаралтайгаар хандасые
хүмүүжүүлгэ үргэлжэлүүлэгдэнэ: нэгэ темээр олон авторнуудай хараа бодолыень зэргэсүүлжэ һурана,
уншагшын мэдэсэ һонирхол үргэдхэнэ. Литературна уншалгын хэшээлэй зорилгонь хэлэлгэ хүгжѳѳлгэ
мүн зандаа. Эндэһээ уламжалан һурагшадай үгын нѳѳсэ баяжуулха, тодо, уран хэлэлгэ хүгжѳѳхэ, зүбѳѳр
асуудалнуудые табиха ба ойлгохо, ѳѳрынгѳѳ һанал бодол баримталжа һургаха, текстнүүдые зохеожо
һургаха элдэб ажал ябуулагдахаар хараалагдана.
Литературоведческэ заршам литературна творчествын бүхы һалбаринуудые – аман зохеол,
буряад литературын классика, мүнѳѳ үеын хүүгэдэй буряад литература, Россиин арадуудай литературна
зохеолнуудые үзэхѳѳр хараална. Мүн баһа литературын гол жанрнууд: онтохонууд, рассказууд,
шүлэгүүд, баснинууд, драматическа зохеолнууд уншагдаха. Энэ заршам хүтэлбэри болгожо зохеолой
анализ хэхэдээ, уран зохеолой темэ, проблематика, идейнэ удха, түхэл, уран арга, композиции анхарха.
Түрэлхи хэлэнэй хэшээлнүүдэй гол удхань эдир һурагшадай буряад арадайнгаа еһо заншалнууд,
һургаал заабаринууд тухай мэдэсэтэй боложо, саашадаа сахижа ябахаар табигданхай.
Литературна уншалгын хэшээлнүүдэй дүнгүүд.
Үхибуунэй ɵɵрын хугжэлтын дунгууд (личностные результаты):
-эрдэм һуралсалда һайн хандасатай болохо;
-хүмүүнэй абари зангыень үйлэ хэрэгээрнь сэгнэхэ;
-уран зохеолнуудай удха болон түхэлнүүдтэ һонирхол бүрилдэхэ;
- ѳѳрынгѳѳ ябадал литературна геройнуудай ябадалтай зэргэсүүлхэ;
- зохеолой геройнуудай сэдьхэлэй болон бодолнуудайнь юртэмсэ ойлгохо, бодомжолхо;
-уншаһан зохеолой геройнуудта ѳѳрын сэгнэлтэ үгэхэ шадабаритай болохо;
- түрэл арадтаа, түрэлхи хэлэндээ унтаршагүй дурлал түрэхэ.
- нигүүлэсхы һайхан сэдьхэл хүмүүжүүлэгдэхэ;
- амитанай аймагай түлѳѳ харюусалга мэдэрхэ.
Бэеэ гуримшуулаад ябаха шадабари (регулятивные УУД):
-һуралсалай зорилго шиидхэхэ аргануудые мэдэрхэ;
-табиһан зорилгодоо тааруулан, ажаябуулгаяа түсэблэхэ хѳѳрэлдѳѳндэ хабаадалсаха;
-текстнүүдтэй хүдэлхэ үгтэһэн тусхайта тэмдэгүүдые ойлгохо;
-уншагшын, соносогшын, харагшын үүргэ һэлгүүлжэ шадаха;
- даабари дүүргэхэдээ, эдэбхи гаргаха;
-ѳѳрынгѳѳ шадабари, мэдэсэ зүбѳѳр сэгнэхэ.
-бэеэ даанги ажал эмхидхэхэ
Оршон тойрониие шудалха шадабари (познавательные УУД):
-тестнүүдэй удхыень ойлгохо, хубинуудта хубааха ;
-уран зохеолнуудые научна- познавательна текстнүүдһээ илгаруулха;
-уран зохеолой темэ болон гол бодолыень тодорхойлхо;

-текст дотор табиһан асуудалда харюу олохо;
-номой удха зурагуудаар гаргаха;
- уран уншалгада хэрэглэгдэхэ номой толинуудые мэдэхэ;
-уран үгын удхыень тайлбарилха;
- харша болон дүтэрхы удхатай үгэнүүдые олохо;
-зохеолой геройнуудые зураглаха үгэнүүдые шэлэхэ;
-танигдаагүй үгэнүүдэй удхыень текст соо тухайлха.
Харилсаха шадабари (коммуникативные УУД):
- бүлэгэй ажалда һонирхол үзүүлхэ;
-хүнэй һанамжа зүбѳѳр ойлгохо, тэрээндэ хүндэтэйгѳѳр хандаха;
-хамтын ажал анхарха, ѳѳрынгѳѳ һанамжа оруулха;
-нравственна ойлгосонуудые(хани барисаан, түрэл гарал, гэр бүлэ, үетэн нүхэд ) мэдэрхэ;
- хамтын ажалай дүн сэгнэхэ;
-аха зоной контекстнэ хэлэлгэ ойлгохо.
Литературна уншалгын шадабари (предметные результаты):
-зохеол бүхэли үгэнүүдээр уншаха;
- элдэб авторнуудай шүлэгүүдые сээжээр уншаха;
-зохеолой нэрээрнь удхыень тайлбарилха;
-зохеолой нэрэ гол бодолтойнь зэргэсүүлхэ;
-текст соо юрэ хѳѳрэлгэ, зураглал, бодомжолго олохо;
-арадай аман зохеолой удха мэдэхэ;
-уран зохеолнуудай авторнуудые мэдэхэ;
-текст соо хүниие зураглаһан уран аргануудые олохо;
-уран зохеолой жанрай гол шэнжэнүүдыень мэдэхэ;
-текстнүүдые интонационно зүбѳѳр уншаха;
-үгтэһэн темэдэ багахан хѳѳрэлгэ бэлдэхэ.
IV классай түрэлхи литературын хэшээлдэ һурагшадай мэдэсэ, шадабарида табигдаха гол
эрилтэнүүд
Һурагшад иимэ юумэнүүдые мэдэхэ ѐһотой:
— Үзэһэн зохѐолойнгоо автор тухай, номой нэрые;
— Үзэһэн зохѐолойнгоо гол үйлэнүүдые (сюжет), геройнууд, тэдэнэй хоорондохи хани
харилсаан тухай;
— программаар хараалагдаһан сээжэлдэхэ ѐһотой зохѐолой хэһэгүүдые, шүлэгүүдые.
Һурагшад иимэ юумэ хэжэ шадаха ѐһотой:
— уран зохѐолшын зохѐол соогоо бэшэһэн уран зураглалые хөөрэжэ;
— үзэжэ байһан зохѐолой гол шухала үйлэнүүдые бусад олон юрын үйлэнүүдһээ илгажа;
— зохѐол соохи үйлэнүүдэй болоһон шалтагааниие, сагые, тэрэнэй хойшолонгые элирүүлжэ;
— үзэжэ байһан зохѐолой хэлэнэй уран аргануудые, байгаалиин зураглалнуудые текст сооһоо
илгажа;
— зохѐолой геройдо өөрынь хэһэн хэрэг, үйлэ, хэлэһэн һанал бодолынь баримталан,
характеристикэ үгэжэ;
— уран зохѐол соохи текст зүбөөр, тодорхойгоор уншажа;
— сээжэлдэһэн зохѐолоо тодоор, уранаар уншажа;
— багашаг эпическэ зохѐол болоод ехэ зохѐолой хэһэгүүдые тобшоор, удхадань дүтэрхыгөөр,
түүбэрилэн найруулан бэшэжэ;
— зохѐолой герой тухай хөөрэжэ;
— багахан эпическэ зохѐолой удхаар түсэб табижа;
— өөрынгөө дураар уншаһан зохѐол тухайгаа һанамжаяа, ойлгоһоноо өөрынхеэрээ хөөрэжэ;
— уран зураашадай гоѐ һайхан зураг тухай ойлгоһоноо, һанамжаяа хэлэжэ.
IV классай турэлхи хэлэнэй хэшээлдэ hурагшадай аман ба бэшэмэл хэлэ хугжөөлгөөр
хэгдэхэ ажалай гол янзанууд
- Уран зохѐолой, хэлэнэй ном соо оруулагдаһан зохѐолой хэһэгүүдые тодорхойгоор уншалга.
- Уран зохѐолһоо сээжэлдэһэн хэһэгүүдые, шүлэгүүдые тодо һонороор, уранаар хэлэлгэ.
- Рассказуудые, ехэ прозаическа зохѐолой хэһэгүүдые удхадань дүтэрхыгөөр, тобшоор,
шэнжэлэн хөөрэхэһөө гадна, бэшэг дээрэ тэрэнээ найруулан бэшэлгэ.

- Тиихэдээ байгаалиин үзэгдэл, геройн түхэл шарай, гэр соохи байдал г.м. зураглан хөөрэлгэ ба
бэшэлгэ.
- Үзэһэн, уншаһан зохѐолой удхаар ойлгоһоноо, мэдэхэ болоһон юумэеэ өөрынгөө үгөөр
хөөрэлгэ, зохѐолго бэшэлгэ, табигдаһан асуудалда дүүрэн харюу хэлэлгэ, мүн баһа бэшэмэл харюу
бэлдэлгэ, литературна герой тухай рассказ зохѐожо хөөрэлгэ, тэрэнээ зохѐон бэшэлгэ.
- Түрэлхи хэлэнэй ном соо ороһон багашаг зохѐолой текстын удхаар түсэб табилга.
- Хараһан, үзэһэн, дуулаһан, мэдэхэ болоһон юумэеэ уранаар зураглан хөөрэлгэ, рассказ
зохѐожо туршалга, удхатай онтохоной, рассказай болоод зарим басниин удхаар инсценировко бэшэлгэ.
- Уншаһан һонин зохѐол, уран зураг, хараһан кино, теле-дамжуулга тухай һанамжаяа хөөрэлгэ.
Уншалгын дадал сэгнэлгэ
Һуралсалай жэлдэ уншалгаар дадал саг үргэлжэ шалгагдажа байха ѐһотой (четверть бүхэнэй һүүл
багаар). 1 – 4-хи классуудта һурагшадай уншаагүй тусхай текст ондоо ном сооһоо абтаха, һурагша
бүхэнэй дүршэл шалгахын тула нэгэ текст хэрэглэхэ.
Нэгэ минута соо уншаһан үгэнүүдэй тоо хараадаа абажа, сэгнэлтэ иигэжэ табиха:
Класс
1
2
3
4

Сэгнэлтэ болон уншаха текстын үгын тоо
«5»
«4»
«3»
30-һаа дээшэ
15-20
15 доошо
40-һөө дээшэ
30-40
25-30
60-һаа дээшэ
50-60
35-50
70-һаа дээшэ
60-70
45-60

«2»
25-һаа доошо
35-һаа доошо
45-һаа доошо

Һурагшадай хэр зэргэ уншадаг болоһые ажаглалга дээрэһээ сэгнэхэ ѐһотой. Текст дээрэ хүдэлхэ
шадабари хараадаа абан, класс бүридэ программын эрилтын үндэһөөр табигдаһан хэмжээ баримталан,
һурагшадай уншалгын дүршэл сэгнэхэ.
«5» сэгнэлтэ хэрбээ:
а) 1-хи классай һурагшын үгэнүүдые бүхэлеэр (3-4 үетэй үгэнүүдые – үенүүдээр), һэлгэн,
хазагайруулангүй, үзэг гээнгүйгөөр, удаан аялгануудые зүбөөр хэрэглэн уншахадань;
б) 2 – 4-хи классуудта удхын сохилто баримталан, сэгнэлтын тэмдэг зүбөөр илган уншахадань;
уншаһан текстын гол удха зүбөөр ойлгоод, хэлэжэ, хөөрэжэ шадаа һаань;
в) 3 – 4-хи классуудай һурагшадта уншаһан текст хубинуудта хубаажа шадаа һаань;
г) шүлэг сээжээр хэлэхэдээ, үгэнүүдээ зүбөөр, нэгэшье торонгүй, уран гоѐор уншаһан байхадань
табиха.
«4» сэгнэлтэ хэрбээ һурагшын:
а) уншахадаа, үгэнүүдтэ 2-3 алдуу гаргаа һаань, сэгнэлтын тэмдэгэй хойно ( точко, запятой,
асууһан ба шангадхаһан) зогсолто хээгүй һаань;
б) сээжээр уншахадаа, үгэнүүдтэ 2-3 алдуу гаргаа һаань гү, али сэглэлтын тэмдэг хоолойгоороо
илгаагүй һаань; уншаһан текстынгээ удха зүбөөр ойлгобошье, тэрэнээ тодо бэшээр найруулан хөөрөө
һаань;
в) уншаһанаа хөөрэжэ үгэхэдөө, зарим нэгэ ушарта торолсожо, багшын туһаламжаар заһажа
хэлэһэн байхадань табиха.
«3» сэгнэлтэ хэрбээ һурагшын:
а) уншахадаа, үгэ хазагайруулжа гү, али үгэ ба үенүүдые һэргүүлжэ, орхижо, 4-5 алдуу гаргаа
һаань, эли тодоор уншаагүй һаань;
б) уншаһан текстынгээ гол удха багшын ткһаламжаар хэлэжэ шадаа һаань;
в) сээжээр уншахадаа, текст гүйсэд мэдэхэгүй, сэглэлтын тэмдэгүүдтэ зогсолто хээгүй һаань;
г) хэлэлгэ соогоо алдуу гаргахадаа (үгэ буру хэрэглэхэ, мэдүүлэл дутуу, үсөөн үгэтэй г.м.),
уншаһан текстынгээ удаа дара алдаашье һаа, найруулан хэдэжэ шададаг байхадань табиха.
«2» сэгнэлтэ хэрбээ һурагшын:
а) үгэ бүхэниие таһалдангяар, сэглэлтын тэмдэгтэ зогсолто хэнгүй уншахада, 6-һаа үлүү алдуу
гаргахадань;

б) сээжээр уншаха тектынгээ ехэнхи хубиие мэдэхэгүйдэ, абяан ба үзэгүүдые хазагайруулжа, 6-һаа
үлүү алдуу гаргахадань;
в) уншаһан тектынгээ гол удха найруулан хэлэжэ шадааггүй һаань;
г) текстын удхын удаа дараа найруулан хэлэжэ шададаггүй, хэлэлгэдээ олон алдуу гаргадаг
байхадань табиха.
Энэ классай һурагшадай буряад хэлэнэй хүгжэлтэ муушаг. Класс соо __ һурагшад һайн буряад
хэлэтэй, __ һурагшад буряадаар ойлгоходоошье, дуугархадаашье муунууд. Энэ хадаа саадай болон
гэртэхинэй үхибүүдтэеэ хоорондохи харилсаанһаа дулдыдана. Ушар тиимэһээ буряад литературын
хэшээлнүүд хүндэшэгөөр үнгэрнэ.
Тиимэһээ багшын энэ классай урда гол зорилго хадаа:
1) үхибүүдэй аман хэлэлгэ хүгжөөхэ
2) уран уншалгын аргануудые хэрэглэн, зохѐол зүбөөр ойлгон уншалгада hypгaxa
3) зохѐолой удхыень хөөрэлгэ (дадал асуудалнуудаар үхибүүдтэ ойлгуулха).

Рабочая программа ―Литературна уншалга‖ составлена на основе:
 федерального государственного образовательного стандарта начального общего образования;
 учебного плана МБОУ «Гэгэтуйская средняя общеобразовательная школа» на 2021-2022
учебный год.
 Учебника ―Литературна уншалга‖ Содномов С.Ц., Жамбалова Д.П., Дулмаева Б-Х.О., Бэлиг,
2019г.
Литературна уншалга (34 недели*2 ч= 68 ч)
4-дахи ангиин түрэлхи хэлэнэй программын бүлэг темэнүүд:
 Түрэл хэлэн, түрэһэн нангин дайда
 Хэшэгээр баян намар
 Арадай аман зохеол
 Литературна онтохонууд
 Үбгэн буурал үбэлнэй
 Арадай Баатар Гэсэр
 Сагаалган – манай hайндэр
 Айлшан хабар
 Уран зохеолшод үхибүүдтэ
 Сэсэгтэ зун.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.

Календарна – тематическа тусэблэлгэ
Түрэл хэлэн, түрэhэн дайда
Буряад хэлэмнай
1
Ямар хэлэн дэлхэй дээрэ аhан баян бэ?
1
Буряад оромнай hайхан даа
1
Байгал далай – манай баялиг
1
Хэшэгээр баян намар
Хюруу
1
Намар
1
Шубуудай аян
1
Ой модоной аша туhа
1
Намарай хахасалга
1
Арадай аман зохеол
Таабаринууд
1
Таабаринууд
1
Оньhон үгэнүүд
1
Оньhон үгэнүүд
1
Ангуудай суглаан
1
Шадамар Шалхагар хоер
1
Алтан Сэсэг
1
Эбтэй дүрбэн амитан
1
hанаамгай туулай
1
Сагаан морин
1
Гурбан аха дүүнэр
1
Литературна онтохонууд
Эреэн гүрөөhэ эмээлэгшэ
1
Эреэн гүрөөhэ эмээлэгшэ
1
Эреэн гүрөөhэ эмээлэгшэ
1
Туламтай шоно
1
Туламтай шоно
1
Зоригтой хоер
1
Бэхижүүлгын хэшээл
1
Үбгэн буурал үбэлнай
Үбэл
1
Түрүүшын саhан
1
Соохорхон инзаган
1
Соохорхон инзаган
1
Саhаханууд
1
Ёлко
1
Жабар үбгэн
1
Бэхижүүлгын хэшээл
1
Арадай Баатар Гэсэр
Тэнгэришүүлэй хоорондохи дайн
1
Баатарай газар дээрэ түрэлгэ
1
Нюhата-Нюургай гэжэ нэрэ хүбүүндэ үгтэбэ
1

39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.

Баатар бэеэ бэелжэ, Гэсэр боложо тодорбо
Сагаалган – манай hайндэр
Сагаалганай тобшохон түүхэ
Сагаалганай магтаал
Сагаалган
Харгымнай эхин
Харгымнай эхин
Айлшан хабар
Хабар
Хабарай амисхал
Таряалангай дуун
Ашата эжы
Эжыдээ бэлэг
Эжы
Бэхижүүлгын хэшээл
Уран зохеолшод үхибүүдтэ
Үнэгэн шоно хоер
Баабгайн хүбүүн
Залхуу Шагдар
«Гэмтэй бэшэб»
«Гэмтэй бэшэб»
Табан патронай тангариг нюуса
Табан патронай тангариг нюуса
Табан патронай тангариг нюуса
hайнай үзэглэл
Модохонууд
hайрхуу Бороо
Бэхижүүлгын хэшээл
Сэсэгтэ зун
Наран ба хүүгэд
Улаалзай
Сэсэгүүдэй дүхэриг
Наранай туяа
Үглөөгүүр ойдо

1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1